Handikap është një bast në të cilin shtojmë ose zbresim, për një nga ekipet/lojtarët, një vlerë shtesë, p.sh. gola ose pikë, nga rezultati përfundimtar i një ndeshjeje të caktuar.
Ka shumë përdorime për handikapet në bastet sportive, por si rregull i përgjithshëm, njëra palë fiton dhe pala tjetër humbet. Mbi këtë bazë, vihet bast një ndeshje ku handikapi ndikon në rezultatin përfundimtar të garës.
Kur shikon një ndeshje futbolli, shpesh mund të dëgjosh nga komentuesi se skuadra luan me handikap sepse ndeshjen e luan në stadiumin e vet. Herë të tjera, një handikap përmendet nëse një lojtar kyç nuk mund të luajë në ekipin rival. E gjithë kjo çon në përfundimin se një handikap do të thotë avantazh për një ekip dhe humbje për ekipin tjetër. Megjithatë, handikapi nuk vlen vetëm për lojërat ekipore, sepse mund të zbatohet edhe për sportet individuale si tenisi.
Bastet me handikap i japin një ekipi një disavantazh me një gol (-0.5, -1 ose 1.5 për shembull) për qëllime bastesh. Kjo mund t’i bëjë ndeshjet me një skuadër superiore më të barabarta dhe interesante për bast. Një ekip duhet të shënojë një gol më shumë se handikapi i tij për të fituar një bast.
Bastet me handikap janë një mënyrë alternative për të bastuar në ngjarje të caktuara. Për shembull, nëse një vrapues profesionist i 100 metrave do të rreshtohej kundër djalit mesatar në rrugë, do të prisnit që vrapuesi profesionist të fitonte çdo herë. Do të ishte e mërzitshme të vini bast dhe nuk do të merrni kurrë shanse interesante. Po sikur t’i jap djalit mesatar një fillim prej 50 metrash? Kjo do ta bënte më të vështirë parashikimin e rezultatit të garës. Papritur, do të ishte më interesante të vihej bast.
Pikërisht kështu funksionojnë bastet me handikap. Ju në mënyrë efektive po i jepni njërit rezultat një avantazh dhe rezultatit tjetër një disavantazh për të zbutur diçka për të cilën jeni duke vënë bast.
Le të marrim shembullin e futbollit pasi është sporti më popullor në botë. Numri në kllapa pas emrit të ekipit tregon avantazhin ose disavantazhin e aplikuar për handikapin. Le të marrim një shembull:
0.5 handicap e.g. Juventus (-0.5) – AS Roma (0.5)
- Roma efektivisht e nis ndeshjen me epërsi gjysmë gol.
- Nëse ju mbështesni Juventusin dhe ata fitojnë ndeshjen, ju fitoni bastin tuaj.
- Megjithatë, nëse ju mbështesni Juventusin dhe ndeshja përfundon në barazim, ju humbni bast.
- Nëse ju mbështesni AS Roma, ju fitoni bastin nëse ata fitojnë ose barazojnë ndeshjen.